De daling van antibioticaresistentie in de veehouderij stagneert. Dat concluderen onderzoekers in de jaarlijkse maran-rapportage over antibioticagebruik en resistentie tegen antibiotica. De resistentieontwikkeling is hiermee in lijn met het gebruik van antibiotica in de veehouderij. Dat gebruik is sinds 2009 met 76,4% fors gedaald, maar stagneert de laatste jaren.
Een opvallende toename van resistentie vinden de onderzoekers bij ESBL-producerende bacteriën bij melkvee en vleekskuikens. ESBL staat voor Extendend Sectrum Beta-Lactamase. Het is een enzym dat bepaalde soorten antibiotica (penicillines en cefalosporines) kan afbreken. In de laatste vijf jaar is het aandeel ESBL-producerende E. coli toegenomen van 10% naar 18% bij melkvee. Bij pluimvee steeg het aandeel van 10% naar 20%, mogelijk door het gebruik van een nieuwe meetmethode.
Toename resistentie bij ESBL-producerende bacteriën
Bij salmonellamonsters genomen van pluimveevlees waren de resistentieniveaus aanzienlijk hoger. Afhankelijk van het type antibiotica was de resistentie tussen de 33% en 68%. De onderzoekers constateren hier een stijgende trend is. Ook bij campylobacter bleek meer dan 63% resistent tegen ciprofloxacine en 50% tegen tetracycline. De resistentie bij E. coli-bacteriën neemt wel af. C. coli-bacteriën blijken ook in veel gevallen resistent. Bij monster bij kalveren bleek 98% resistent tegen tetracycline. 93% van de monsters genomen bij vleeskuikens bleek resistent tegen ciprofoxacin.
In 2023 is in de veehouderij 117 ton antibiotica voor veterinair gebruik verkocht, 4,5% meer dan in 2022. De toename in de verkoop is deels terug te vinden in een iets hoger gebruik van antibiotica (in dierdagdoseringen). De toename loopt echter niet gelijk op met de verkoopstijging. Het gebruik van hoogwaardige antibiotica die voorbestemd zijn voor het gebruik in de humane gezondheidszorg is verder afgenomen. Zo is het gebruik van fluoroquinolonen sinds 2011 met 92% afgenomen. De helft van het gebruik nu vindt plaats bij huisdieren. Het gebruik – uitgedrukt in dierdagdoseringen – steeg minder dan deze toename in de verkoop.
In de totale gezondheidszorg voor zowel mens als dier, is het percentage bacteriën dat ongevoelig is voor antibiotica in 2023 vergelijkbaar met voorgaande jaren. Wel worden steeds vaker zeer resistente bacteriën gevonden. Dat komt vooral voor bij mensen die in buitenlandse ziekenhuizen hebben gelegen.