Dat blijkt uit een nieuwe, jarenlange volgstudie van zo’n 1,5 miljoen inwoners van Qatar, die woensdag in vakblad Nature werd gepubliceerd. In de eerste jaren dat corona rondging was iemand een jaar na de infectie nog voor zo’n 80 procent beschermd tegen een nieuwe coronabesmetting. Maar met de opkomst van de omikronvariant, begin 2022, is dat compleet veranderd.

Een half jaar na een infectie is de bescherming tegen een nieuwe coronabesmetting al weggezakt tot een procent of 60, ongeacht of mensen zijn ingeënt of niet. Na een jaar is de bescherming tegen corona zo goed als verdwenen.

Normalisatie

Dat markeert de ‘normalisatie’ van corona tot een van de vele gewonere grieperigheidsvirussen die rondgaan onder de mens, aldus onderzoeksleider Hiam Chemaitelly van onderzoeksinstituut Weill Cornell Medicine-Qatar.

‘De kortdurende immuniteit zorgt voor herhaalde golven van infecties, vergelijkbaar met de patronen die je ook ziet bij gewone verkoudheidsvirussen en griep. Het virus is een blijvertje en zal ons blijven herinfecteren, net als andere verkoudheidscoronavirussen.’

Dat is geen reden om af te zien van de jaarlijkse coronaprik, benadrukt Chemaitelly. Vooral bij 60-plussers neemt de bescherming snel af. ‘Bovendien hebben personen met onderliggende aandoeningen doorgaans een lagere bescherming en een snellere afname van de immuniteit. Daarom worden boosterdoses sterk aanbevolen.’

In de eerste fase van de pandemie bestond er geen enkele immuniteit onder de bevolking. Daardoor hadden coronavarianten die de meeste mensen konden besmetten een evolutionair voordeel. Vooral de alfa- en deltavariant van corona konden menselijke weefsels efficiënter besmetten.

Nieuwe fase

Met de opkomst van omikron ging er een nieuwe fase in. Nu zo’n beetje iedereen in aanraking was geweest met het virus, via infectie of vaccinatie, hadden varianten die onzichtbaarder zijn voor het immuunsysteem een voordeel. Want een virus dat erin slaagt onder de radar van het immuunsysteem te blijven, besmet meer mensen.

Dat leidde tot varianten met exotische aanduidingen als ‘XBB’ en ‘JN.1′. Dat is nog steeds de situatie. Sinds het einde van de coronamaatregelen zijn er al zo’n dertien coronavarianten in Nederland geconstateerd, soms met maar een paar maanden tijd tussen de verschillende varianten. Op dit moment domineert in ons land de XEC-variant, een naam die alleen gespecialiseerde virologen wat zal zeggen.

Dat bij nieuwere virussen de bescherming sneller wegvalt, heeft waarschijnlijk meerdere oorzaken, schrijven de wetenschappers in Nature. Mogelijk is er sprake van een fenomeen genaamd ‘immuunimprinting’. Dat houdt in dat het immuunsysteem zich vooral afstelt op de eerste varianten die het van een nieuw virus ziet, en minder op de latere varianten.